Begin januari 2021 heeft de kantonrechter het verzoek van enkele bungaloweigenaren tot inzage in diverse financiële bescheiden afgewezen. De betreffende bungaloweigenaren hadden het (ongefundeerde) idee dat zij te veel zouden hebben betaald aan netwerkkosten/ vastrecht. Via een gerechtelijke procedure verzochten de bungaloweigenaren om inzage in een zevental documenten, waaronder inzage in de betaalde kosten aan gas-, elektriciteits- en waterverbruik van de energieleverancier en beheerder. Voordat we ingaan op het vonnis, zal de achtergrond worden geschetst en de inzageplicht worden toegelicht.
 

Achtergrond

De ondernemer van het vakantiepark beschikt over een eigen netwerk voor gas, elektra en water. Daarvan is het vakantiepark ook beheerder. Daarnaast bestaat er voor de bungaloweigenaren ook de mogelijkheid om bij een andere aanbieder nutsvoorzieningen af te nemen. Daarin staan de bungaloweigenaren vrij.

Op het moment dat gebruik wordt gemaakt van de nutsvoorzieningen die worden aangeboden door het vakantiepark, mag de ondernemer kosten in rekening brengen die niet onder het directe verbruik vallen. Zogeheten ‘netwerkkosten/ vastrecht’. Deze bevoegdheid is in de akte van levering vastgelegd en dus voorafgaand duidelijk met de bungaloweigenaren gecommuniceerd. Dat is ook gangbare praktijk.
 

Exhibitieplicht

De bungaloweigenaren waren echter van mening dat de ondernemer te veel kosten in rekening zou hebben gebracht. Dat wilden de eigenaren aantonen door inzage te verzoeken in diverse documenten. Zij deden een beroep op de Exhibitieplicht. De wettelijke verplichting om inzage te verschaffen in bescheiden. Zo’n inzageplicht geeft overigens géén vrije en onbeperkte inzage in alle denkbare stukken. Voordat een verzoek tot inzage kan worden gehonoreerd, dienen aan drie vereisten te worden voldaan, te weten:

1. De verzoekers dienen een rechtmatig belang bij inzage te hebben;
2. Er moet sprake zijn van een rechtsbetrekking waarin de verzoeker partij is;
3. Het moet gaan om bepaalde bescheiden die de wederpartij tot zijn beschikking of onder haar berusting heeft.

Gewichtige redenen kunnen ertoe leiden, dat het verzoek alsnog niet wordt toegekend.

In deze procedure speelde voornamelijk het eerste vereiste een belangrijke rol, aan het tweede en derde punt werd voldaan. Hebben de bungaloweigenaren een rechtmatig belang bij inzage? Het mag niet leiden tot een zogenoemde ‘fishing expeditie’ waarmee met hagel wordt geschoten en verzoekers vervolgens afwachten wat ze hebben gevangen/geraakt.
 

Vonnis kantonrechter

De kantonrechter is alle vereisten nagelopen en is vervolgens tot de conclusie gekomen dat de bungaloweigenaren géén rechtmatig belang hebben bij inzage in de gevorderde stukken. Daartoe heeft de kantonrechter het volgende overwogen.

Voor de kantonrechter staat het vast dat op grond van de leveringsakte onder bedoelde kosten ook het bedrag aan vastrecht valt dat door de netwerkbeheerder in rekening wordt gebracht. De kantonrechter maakt daarbij de vergelijking dat indien sprake zou zijn van een door een derde in rekening gebracht bedrag aan netwerkkosten, de hoogte van het bedrag niet tot discussie tussen partijen leiden, terwijl ook daar geen inzage bestaat uit de wijze waarop die derde de hoogte van dat bedrag bepaalt. Ook merkt de kantonrechter op dat - hoewel de ondernemer in dit geval niet is gebonden aan de Autoriteit Consument en Markt (ACM) - zij haar tarieven voor wat betreft gas en elektriciteit lager heeft gehouden dan de maximale tarieven die door de ACM redelijk worden geacht.

De kantonrechter komt vervolgens tot de conclusie dat het de ondernemer vrij staat een vast bedrag aan vastrecht vast te stellen, zoals zij ook heeft gedaan en sloot af met een praktische overwegingen: zijn de bungaloweigenaren het met het vaste bedrag immers niet eens, dan kunnen zij altijd overstappen naar een andere (goedkopere) aanbieder.

Conclusie

De kantonrechter heeft de vordering afgewezen. Kortom; anders dan de bungaloweigenaren wel eens denken, bent u als ondernemer niet per se verplicht om volledige openheid en inzage te verschaffen. 

 

Vragen

Heeft u vragen n.a.v. dit artikel, of heeft u andere juridische vragen? Neem contact op met Annouck de Jong (a.dejong@stellicher.nl) of Rosanne de Groot (r.degroot@stellicher.nl). Zij zijn kennispartner van HISWA-RECRON en zij adviseren u graag!

Dit artikel is geschreven door HSWA-RECRON Kennispartner Stellicher advocaten.