Het advies bestrijkt meerdere beleidsterreinen: van de arbeidsmarkt, sociale zekerheid en onderwijs tot duurzaamheid, technologie en Europa. Het meest uitgebreide onderdeel van het advies vormen de aanbevelingen voor de arbeidsmarkt.

Een belangrijke doelstelling van het advies is om misbruik van flexarbeid tegen te gaan en flexwerkers meer zekerheid te bieden. Ook doet de SER voorstellen om zelfstandigen een steviger positie op de arbeidsmarkt te bieden en schijnconstructies onder zzp’ers te voorkomen. Verder wil de SER het aantrekkelijker maken voor werkgevers om duurzame arbeidsrelaties aan te gaan door enkele werkgeversverplichtingen te verlichten en meer ruimte te bieden voor interne wendbaarheid. Ook schetst de SER de stappen die nodig zijn om tot een beter verankerde infrastructuur en cultuur voor leren en ontwikkelen te komen. Investeren in het verdienvermogen van Nederland, door bijvoorbeeld beter de kansen van technologie en duurzaamheid te benutten, maakt eveneens onderdeel uit van het advies. De SER gaat tot slot in op het beleid om de economie te laten herstellen van de coronacrisis. De raad pleit er bijvoorbeeld voor dat de overheid de komende periode geen lastenverzwaringen en bezuinigingen doorvoert.

Enkele van de hoofdpunten uit het advies:

• Het wordt minder makkelijk om meerdere tijdelijke contracten op elkaar te laten volgen: in 3 jaar mogen maximaal 3 tijdelijke contracten worden aangegaan, waarbij de huidige onderbrekingstermijn komt te vervallen. Er komt een uitzondering op deze regel voor seizoensarbeid en studenten en scholieren. In de Cao Recreatie en Cao Dagrecreatie waar veel seizoensbedrijven gebruik van maken is reeds een uitzondering voor seizoensarbeid mogelijk gemaakt. Deze wordt nu wettelijk vastgelegd.
• Oproepcontracten worden vervangen door contracten waarbij een minimaal aantal uren wordt vastgelegd, ten minste voor een kwartaal(kwartaalurennorm). Voor studenten en scholieren blijven huidige oproepcontracten wel mogelijk. De recreatie- en watersportsector kennen in hun cao’s reeds een jaarurennorm.
• Uitzendwerk wordt strenger gereguleerd, onder meer door het uitzendbeding wettelijk te beperken tot 52 weken en door vast te leggen dat de arbeidsvoorwaarden van uitzendkrachten gelijkwaardig moeten zijn aan die van werknemers in een direct dienstverband.
• Om interne wendbaarheid te bevorderen wordt het voor bedrijven in zware economische omstandigheden mogelijk om de arbeidsduur van werknemers met maximaal 20 procent te verlagen. De werkgever krijgt 75% van de loonkosten vergoed.
• Re-integratieverplichtingen voor werknemers die meer dan een jaar ziek zijn worden verlicht voor de werkgever. In het tweede ziektejaar kan de werkgever ervoor kiezen re-integratie volledig te richten op het tweede spoor (een andere werkgever), waar de verzekeraar verantwoordelijk voor is.
• Het is de bedoeling verlofregelingen zoals geboorteverlof, vaderschapsverlof en zorgverlof onder te brengen in één nieuwe regeling Maatschappelijk Verlof.
• Op de arbeidsongeschiktheidsregeling voor werknemers (WIA) kunnen werknemers die tussen de 15 en 35 procent inkomensverlies lijden als gevolg van arbeidsongeschiktheid ook een beroep gaan doen. De ondergrens ligt nu bij 35 procent.
• De zelfstandigenaftrek wordt afgebouwd. Daarvoor in de plaats komt een fiscale faciliteit voor zelfstandigen die risico lopen met eigen investeringen.
• Zzp’ers gaan verplicht meedoen aan een arbeidsongeschiktheidsverzekering, in lijn met het eerdere voorstel van de Stichting van de Arbeid.
• Er moet een beter sociaal vangnet voor zzp’ers komen, waarbij de TOZO als inspiratiebron kan dienen.
• Om schijnzelfstandigheid aan de basis van de arbeidsmarkt te voorkomen, geldt dat voor werkenden die minder verdienen dan het maximumdagloon (30 tot 35 euro per uur) een rechtsvermoeden ontstaat dat zij werknemers zijn.
• In de komende jaren moet dekkende dienstverlening voor leven lang ontwikkelen en van-werk-naar-werk tot stand komen, waarin sociale partners een belangrijke rol zullen vervullen.
• Er moeten meer positieve prikkels om te scholen en ontwikkelen komen voor medewerkers die eigen regie over hun ontwikkeling nemen, onder andere in de fiscaliteit.
• De publieke infrastructuur voor werkzoekenden moet consistenter, meer gericht zijn op het individu en meer mogelijkheden bieden tot maatwerk.
• De SER pleit voor een verhoging van het wettelijk minimumloon met behoud van de koppeling aan uitkeringen. Om banen aan de basis van de arbeidsmarkt te behouden, wordt een franchise voor de werkgeverslasten ingevoerd.
• De overheidssteun moet gecontinueerd worden zolang er beperkingen zijn als gevolg van de coronacrisis. Tijdens de herstelfase zou de overheid bovendien lastenverzwaringen en bezuinigingen achterwege moeten laten.

Veel van de voorgestelde maatregelen zullen de komende tijd worden uitgewerkt. Sommige maatregelen zijn reeds concreet en andere zullen nog handen en voeten krijgen. De meest concrete aanbevelingen gaan over de ketenbepaling, arbeidscontracten en seizoensbepalingen. Deze lijken in het verlengde te liggen van afspraken binnen de cao’s, die HISWA-RECRON heeft afgesloten. Een specifiek seizoenscontract blijft mogelijk. De loondoorbetaling van 2 jaar blijft gehandhaafd, wat we betreuren. Het lijkt erop dat een verzekering het reïntegratietraject in het 2e jaar gaat uitvoeren. Maar de details moeten nog worden uitgewerkt.

VNO/NCW en MKB Nederland zijn mede opstellers van het advies. HISWA-RECRON is lid van MKB Nederland. In het advies staan goede aanbevelingen en een aantal daarvan passen ons goed. Versterking van de arbeidsmarkt is nodig en “beschikbaar voor alles, maar recht op niets” past onze sector niet. Het gaat echter om de uitwerking van de adviezen. “The devil is in the detail” in “goed” Nederlands. HISWA-RECRON zal om die redenen, waar het kan zoveel mogelijk betrokken zijn bij die uitwerking.