Natuur is de basis voor onder andere onze gezondheid, een leefbaar klimaat, schoon water en een prettige leefomgeving. Een natuurlijke omgeving maakt dat het ergens prettig wonen, werken en recreëren is. We hebben behoefte aan uitwaaien, sporten, ontspannen en op vakantie gaan. Maar kunnen recreëren in een groene omgeving is geen vanzelfsprekendheid. Er is een groeiende behoefte aan groen-blauwe recreatieruimte. Ondernemers in de watersport en recreatie zijn in hoge mate afhankelijk van de natuurlijke omgeving. Dat is waar de toerist, recreant en watersporter zijn vrije tijd doorbrengt.

Domein Vrijetijdseconomie
HISWA-RECRON heeft daarom een leidende rol aangenomen in het Collectief Natuurinclusief. Dit project heeft als doel: een natuurinclusieve samenleving waarin de natuur wordt gezien als basis van onze gezondheid en economie. In de eerste versie van het programma (Agenda Natuurinclusief 1.0) geven partijen uit tien maatschappelijke domeinen aan met welke concrete acties zij gaan werken aan meer natuurinclusiviteit. De domeinen zijn: Bouw, Energie, Financiën, Infrastructuur, Landbouw, Onderwijs, Vrijetijdseconomie, Water, Gezondheid en Bedrijventerrein.

Directeur Geert Dijks van HISWA-RECRON is domeinleider voor de Vrijetijdseconomie. Hieronder vallen de verblijfsrecreatie, de waterrecreatie en de actieve recreatie (sporten, wandelen, fietsen). De natuur en een goede omgang daarmee zijn een belangrijke economische drager voor de vrijetijdseconomie. Door de coronapandemie is de waardering voor de eigen leefomgeving en de waardering voor natuur toegenomen. Maar er was ook sprake van verstoring en vervuiling van kwetsbare gebieden.

Natuurinclusief én mensinclusief
Geert Dijks: “Wij werken als HISWA-RECRON graag mee aan het Collectief Natuurinclusief. Want onze ondernemers zitten over het algemeen midden in de natuur. Met hun campings, jachthavens, zeilscholen, bungalowparken, outdooractiviteiten, groepsaccommodaties, noem maar op. Wij zijn afhankelijk van de natuur. Maar de natuur is ook afhankelijk van ons. Wij moeten zorgen voor verantwoorde recreatie in de natuur. Mijn uitgangspunt is verder dat je de natuur ook mensinclusief moet ontwikkelen. Je kunt niet doen alsof we in een land zonder mensen leven.”

Drie sporen
Binnen het domein Vrijetijdseconomie wordt gewerkt aan drie sporen:

Het vergroten van ruimte voor recreatie
De behoefte van de mens om te ontspannen, te sporten en te recreëren, wordt nauwelijks meegenomen in de herinrichting van het landelijk gebied. Recreatieve beleving van het landschap moet onderdeel worden van diverse landelijke, provinciale en regionale programma’s. Op deze manier wordt de ruimte voor recreatie vergroot, waardoor bezoekers zich beter kunnen spreiden en natuurgebieden worden ontlast.

Het natuurinclusief maken van terreinen voor dag- en verblijfsrecreatie
Er wordt gestreefd naar volledige natuurinclusiviteit op alle recreatieterreinen in Nederland. Dat geldt voor zowel de dagrecreatie als de verblijfsrecreatie. In dit spoort draait het om het stimuleren van natuurinclusief gedrag van ondernemers door hen bewust te maken van het landschap waarin ze ondernemen.

Het gedrag van bezoekers is natuurinclusief
Centraal in dit spoor staat het stimuleren van natuurinclusief gedrag van bezoekers door bewoners te verbinden met het landschap waar ze wonen en dus ook recreëren. En door bezoekers te verbinden met het landschap waar ze te gast zijn.

Stand van zaken
Inmiddels is op 2 november 2023 de Agenda 2.0 vastgesteld en op 6 november aangeboden aan demissionair Minister Christianne van der Wal. Dat betreft een investeringsagenda waarin de ambities zijn uitgeschreven voor de komende jaren. Voor de vrijetijdseconomie zijn dat 15 grote projecten die een bijdrage leveren om de sector natuurinclusiever te maken. Onder leiding van Geert Dijks, domeinleider Natuurinclusief Vrijetijdsdomein, zijn Angelique Vermeulen en Tinco Lycklama bezig met de opzet en uitvoering van de projecten voor 2024 en verder.

Het Collectief Natuurinclusief is een initiatief van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, IPO (Interprovinciaal Overleg: de vereniging van de 12 provincies), Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Landschappen NL.