Antifouling is een onderwaterverf speciaal tegen fouling. Fouling is de verzamelnaam voor de aangroei van mosselen, algen en andere biologische organismen op een boot. Het wordt daarom ook wel anti-aangroeiverf genoemd. 

Strenge regels 
De regelgeving voor de toelating van antifouling is de afgelopen jaren steeds verder aangescherpt. Om een biocidehoudende verf - een biocide is een stof die organismen doodt zoals koper of koperverbindingen - op de Nederlandse markt te mogen brengen, is een toelating nodig. Het College Toelating Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB) bepaalt welke antifouling is toegestaan. De beoordeling vindt plaats op basis van verontreiniging van het maritieme milieu maar het CTGB kijkt ook naar risico’s bij het aanbrengen en verwijderen. Er zijn nu ongeveer 10 toegelaten producten. 

Hoewel de biocideregelgeving door de EU wordt bepaald, wijkt Nederland af met speciale producten voor zoet water. HISWA-RECRON zet zich in voor één EU-aanpak met betrekking tot de toelating van biocidehoudende producten en stimulering van biocidevrije producten. 

Biocidevrije antifoulings zijn relatief nieuw op de markt. Watersporters maken de keuze voor verf vaak op basis van vaargebied, vaargedrag, vaarfrequentie en ervaringen. Er komen steeds meer biocidevrije antifoulings of antifoulings met nauwelijks biocide beschikbaar. Kijk voor een overzicht van alternatieven op de website van Varen doe je Samen!  

Boete 
De boete voor het gebruik van een niet toegelaten product is fors: 2.500 euro. Als je klanten een niet- toegelaten product aanbrengen, wordt bij jouw bedrijf bekeken of je voldoende kenbaar hebt gemaakt dat je dat niet toestaat. Het staat je vrij om dit op te nemen in je eigen werfreglement of het HISWA Werf- en Havenreglement. 

Praktijkonderzoek milieuvriendelijke producten
Op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat deed (toen nog) HISWA Vereniging in 2019 een praktijktest met milieuvriendelijke antifoulings. Dit rapport liet zien welke milieuvriendelijke antifoulings goed werken op zoet en zout water en daarmee een goed alternatief zijn voor biocidehoudende producten.

Toelatingsnummer
Alle aangroeiwerende verven met biocides moeten zijn toegelaten door het CTGB en moeten voorzien zijn van een toelatingsnummer. Op de site van het CTGB wordt verwezen naar het Europees agentschap voor chemische stoffen (ECHA): voor biociden wordt een Europees systeem ingevoerd. Voor antifouling is dit voorlopig niet aan de orde. De in Nederland toegelaten antifoulings blijven op de site van het CTGB gepubliceerd. Onderaan dit artikel vind je de lijst met toegestane antifoulings. 

Op dit moment hebben alle toegelaten antifoulingmiddelen in Nederland een Toelatingsnummer dat bestaat uit vijf cijfers en een N. Ze zijn alleen terug te vinden in de database van het CTGB. Als de middelen straks een toelating krijgen in het Europese systeem krijgen ze een nieuw toelatingsnummer. Toegelaten middelen voor de Nederlandse markt krijgen dan een code met 11 cijfers: NL-1234567-8901. Een toegelaten middel in bijvoorbeeld Griekenland krijgt een GR-nummer. 
 
Deze toelatingsnummers zijn opgenomen in de ECHA-database en de CTGB-database, maar de ECHA-atabase bevat ook andere type toelatingen en toelatingen van andere lidstaten. Een middel dat is toegelaten voor de gehele EU-markt krijgt een EU-code: EU-1234567-8901. Dit is echter niet van toepassing op antifoulingproducten want de Europese biocidenverordening staat nu nog geen unietoelatingen toe voor antifoulingproducten. Daarom worden de ECHA-database en de CTGB-database identiek voor de in Nederland toegelaten producten als alle antifoulingmiddelen zijn toegelaten in het Europese systeem. 

Let op bij gladde antifouling
Het gebruik van milieuvriendelijke antifouling neemt toe. Soms zijn deze producten erg glad, dat kan gevaarlijk zijn tijdens het hijsen en opbokken van de boot. In het recente HISWA Werf- en Havenreglement is opgenomen dat de schipper aangeeft welke antifouling er aangebracht is. Soms levert dat extra werk op omdat er bijvoorbeeld extra stroppen aangebracht moeten worden om wegschuiven van hijsbanden te voorkomen. Het staat je vrij dit in rekening te brengen mits je dat vooraf hebt aangegeven.